ความหมายของอารมณ์ และอารมณ์คืออะไร

 อารมณ์คืออะไร ?  ทำไมเราจัดการมันไม่ได้เสียที

คุณเคยพูดกับตัวเองไหมว่า...
ฉันจะไม่โกรธแล้ว แต่ไม่ถึงชั่วโมง คุณก็โกรธอยู่ดี
หรือบอกว่า จะไม่ร้องไห้ แต่แค่ประโยคเดียวจากใครบางคน น้ำตาก็ไหลไม่หยุด

ทำไมเราควบคุมอารมณ์ไม่ได้ตามที่คิด?
คำตอบเริ่มต้นจากการเข้าใจว่า อารมณ์ คืออะไรกันแน่

 ในเชิงจิตวิทยา อารมณ์ (Emotion) คือ ปฏิกิริยาทางร่างกายและจิตใจ ที่เกิดขึ้นเพื่อตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายในหรือภายนอก

สิ่งเร้าภายใน: ความคิด ความทรงจำ ความเชื่อ
สิ่งเร้าภายนอก: เหตุการณ์ คำพูด สีหน้า น้ำเสียงของผู้อื่น
อารมณ์เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว บางครั้งในเสี้ยววินาที เพื่อช่วยให้เรา เอาตัวรอด หรือ ตอบสนองต่อสถานการณ์
เพราะฉะนั้น อารมณ์ ไม่ใช่ศัตรู แต่เป็น ระบบสัญญาณเตือน ที่บอกเราว่า มีอะไรบางอย่างกำลังเกิดขึ้น

ใครสั่งการอารมณ์?

 การเข้าใจโครงสร้างสมองจะช่วยให้เราเข้าใจว่า ทำไมเราจึง หลุด ได้ง่าย และทำไมบางครั้งการควบคุมอารมณ์ถึงยากกว่าที่คิด

• 1. สมองส่วนกลาง
  - ศูนย์กลางของอารมณ์ เช่น ความกลัว ความโกรธ ความรัก ความสุข
  - ทำงานอย่างรวดเร็วและอัตโนมัติ เพื่อปกป้องเราจากภัยคุกคาม
• Cortex (โดยเฉพาะ Neocortex หรือเปลือกสมองใหม่)
  
  2. เปลือกสมองใหม่
• - ศูนย์กลางของการคิด วิเคราะห์ ใช้เหตุผล และตัดสินใจ
  - ทำงานช้ากว่า Limbic เล็กน้อย เพราะต้องประมวลข้อมูลมากกว่า

Daniel Goleman อธิบายว่า เมื่อ Amygdala ตรวจพบสิ่งที่ตีความว่าเป็น ภัย (แม้จะไม่ใช่ภัยจริง)
มันจะส่งสัญญาณไปทั่วร่างกายทันที และ ปิดการทำงานบางส่วนของ Neocortex
ผลคือ... เราตอบสนองด้วยอารมณ์ก่อนที่จะใช้เหตุผล เช่น

 หัวหน้าขึ้นเสียง ลูกน้องตอบโต้ทันที
 เพื่อนร่วมงานตำหนิ เรารีบแก้ตัว หรือโทษคนอื่น
นี่คือสาเหตุที่ทำให้เรารู้สึกว่า รู้ทั้งรู้ แต่หยุดตัวเองไม่ได้

 ทำไม HR และหัวหน้างานต้องเข้าใจเรื่องนี้?
1. HR: การเข้าใจโครงสร้างอารมณ์ช่วยอ่าน สัญญาณความไม่พอใจ ก่อนมันจะกลายเป็นความขัดแย้งใหญ่
2. หัวหน้างาน: ลดการตัดสินใจผิดพลาดในภาวะกดดัน และสร้างวัฒนธรรมการสื่อสารอย่างมีสติ
คนทั่วไป: ช่วยให้ความสัมพันธ์รอบตัวปลอดภัยและยั่งยืน

.......

อารมณ์ไม่ใช่สิ่งที่ต้องกำจัด แต่คือสิ่งที่ต้อง ทำความเข้าใจ
เมื่อเรารู้ว่ามันเกิดจากสมองส่วนไหน ทำไมมันจึงเข้ามายึดอำนาจ เราเป็นเจ้าของอารมณ์ ไม่ใช่ เป็นทาส ของมัน